Przejawy życiowe bakterii cz. 6
Za pomocą pewnych metod można jak jedne, tak drugie toksyny wyosobnić, przy czym powodują one przy zetknięciu z żywym organizmem objawy, nie różniące się od tych, jakie mają miejsce w chorobach zakaźnych o przebiegu naturalnym.
Wreszcie chorobotwórcze bakterie wydzielają jeszcze cały szereg innych związków trujących, których tu oczywiście wyliczać nie będę. Stosownie do togo jak różnorodnym jest w swym charakterze działanie bakterii chorobotwórczych na organizm, tak też różnorodnym jest zachowanie się względem nich soków cielesnych. Trucizny (toksyny) wywołują w organizmie tworzenie się odtrutek (antytoksyn), paraliżujących w niektórych razach całkowicie szkodliwość danej odmiany bakterii dla organizmu.
Prócz tego w organizmach znajduje się cały szereg substancji szkodliwych dla samych bakterii t. z. aloksyny, aglutyny inne, tu także należą białe ciałka krwi (leukocyty), które zdolne są do pewnego stopnia wchłaniać i pożerać ciało bakterii. Na obecności tych substancji w organizmie polega tz. odporność wrodzona pewnych osobników na niektóre choroby zaraźliwe.