Tomasówka
Tomasówka to jeden z najlepszych nawozów fosforowo-wapiennych, zawiera w sobie zwykle około 18% kwasu fosforowego i około 50% wapna. Kwas fosforowy w tomasówce jest obecnie tak przygotowywany, że rozpuszcza się bardzo łatwo w wodzie prawie tak dobrze jak kwas z nadfosforanów. Ogólnie jednak kwas fosforowy zawarty w tomasówce trudniej jest rozpuszczalny, przez to w ziemi zazwyczaj trwa znacznie dłużej. Tomasówkę należy stosować zawsze razem z kainitem, wówczas działanie jest pewniejsze.
Mierzwienie tomasówką stosuje się zazwyczaj na jesieni, lecz jeżeli kwas fosforowy w niej zawarty doprowadzony został do stanu rozpuszczalnego, to można ją dawać także na wiosnę. Za ogólną zasadę zwykle przyjmuje się, że na grunty gliniaste ściślejsze daje się tomasówkę na jesieni, zaś do ziemi suchszych piaszczystych wcześnie na wiosnę. Na jesieni do mierzwienia można stosować zwyczajną tomasówkę, zaś na wiosnę tylko z rozpuszczalnym kwasem fosforowym.
Drzewa owocowe posadzone na ziemiach ubogich w kwas fosforowy rozpuszczalny muszą go z wielkim trudem dobywać z głębszych warstw gruntu. Dobywanie naturalnego kwasu fosforowego z głębi ziemi nie jest tak łatwe, bo rośliny własnymi sokami i ssawkami swoich korzonków muszą go wytrawiać, rozpuszczać i dopiero wtedy może być przyjęty do wewnątrz. Nie zawsze mają one do tej pracy sprzyjające warunki i dlatego nieraz w ciągu mniej przyjaznego lata nie zdołają nagromadzić dostatecznych zapasów. Tym sposobem drzewa owocowe nie mając potrzebnej ilości pożywienia fosforowego, nie są w stanie wytworzyć pączków kwiatowych. Do tej pracy potrzebują nieraz aż kilku lat. Widzimy wtedy, że główną przyczyną nieowocowania drzew może być niedostateczna ilość w ziemi kwasu fosforowego rozpuszczalnego w wodzie. Ażeby mieć większe urodzaje owoców, należy przede wszystkim nasze zaniedbane sady lepiej mierzwić nawozami fosforowymi.
Sady krzaczaste owocujące obficie i corocznie, wymagają przede wszystkim dobrego mierzwienia nawozami fosforowymi w połączeniu z azotowymi i potasowymi. Do tego celu znakomicie nadaje się tomasówka, dodana nawet w dość znacznej ilości, nie szkodzi ona wcale drzewom i nie łatwo przecieka do warstw głębszych, lecz pozostaje w roli.
Drzewa krzaczaste dobrze mierzwione tomasówką owocują zwykle corocznie. Jedynie ziemie w miejscowościach górskich, obfitujących w znaczne ilości kwasu fosforowego naturalnego, który powstaje tam z utleniania i rozkruszania skał, mogą obejść się bez tomasówki. Zapewne z tego też powodu w okolicach nadreńskich, górzystych, bogatych w fosfor i potas naturalny, mierzwienie tymi nawozami mniej jest tam stosowane dla drzew owocowych w sadach.