Przejawy życiowe bakterii cz. 5

Niektóre bakterie posiadają zdolność wytwarzania barwników, jak na przykład „bactcrium prodigiosum”: mikrob ten jest przyczyną czerwonych plam, zjawiających się na różnych środkach spożywczych, najczęściej na mące, gdy ta przechowywaną bywa w wilgotnym miejscu. Nie obcym jest również bakteriom wywoływanie pewnych zjawisk świetlnych, które często występują na przykład w psującym się mięsie, zwłaszcza rybim. Siła świecenia czasem jest tak znaczną, że nie zaniedbano jej wyzyskać nawet w celach praktycznych. Prot. Dubois mianowicie skonstruował lampę, światło której pochodzi od hodowanych wewnątrz takowej, na specjalnie przyrządzonej pożywce bakterii świecących.

Niezmiernie wreszcie ważnym ze stanowiska rolniczego przejawem życiowym bakterii jest przysługująca niektórym z nich zdolność asymilowania wolnego azotu z atmosfery: posiadają tę. zdolność np. bakterie żyjące na korzeniach roślin motylkowych; sprawę tę, ze wszech miar doniosłą, rozpatrzymy szczegółowo w specjalnym rozdziale, bakteriom tym poświęconym.

Bakterie wreszcie chorobotwórcze wytwarzają w ustroju żywym, lub też po za nim, w pożywkach stosowanych do sztucznej hodowli tych bakterii, pewne swoiste substancje trujące. Substancje te powstają bądź wewnątrz komórki bakteryjnej, i stają się czynnymi dopiero po rozpadnięciu się tej komórki, nazywamy je wtedy truciznami wewnątrz-komórkowymi (endotoksyny), bądź toż bywają wydzielane przez bakterie na zewnątrz i noszą miano trucizn zewnętrzno-komórkowych (ekxotoksyn lub wprost toksyn).